Οι άνθρωποι δε γίνονται άνθρωποι παρά μόνο μέσω της μετοχής τους σε μια ορι­σμένη ολική κοινωνία, σε μια συγκεκριμένη κοινωνία"Jean – Jacques Rousseau"

Ο εικοστός αιώνας ήταν αυτός στον οποίο επιταχύνθηκε τρομα­κτικά η επιστήμη. Κατά τον Ε. Husserl δεν υπάρχει ίσως σ’ ολόκληρη τη ζωή κατά τους νεότερους χρόνους, ιδέα πιο δυνατή που να προχωρά πιο ακάθεκτα, απ’ αυτήν της επιστήμης.
Η ανθρωπότητα, δρέπει ταυτόχρονα τους καρπούς αυτής της κούρσας. Πλουσιοπάροχα η επιστήμη ανταμείβει αυτούς που επένδυσαν σ’ αυτήν. Σήμερα, τιθασευμένα τα μυστικά των φυσι­κών νόμων παρέχουν στους ανθρώπους δυνατότητες, που μερικούς αιώ­νες πριν ήταν αδιανόητες. Τομείς όπως η υγεία, η διατροφή και η επικοινωνία έχουν λύσει προβλήματα που ταλανί­ζουν την ανθρωπότητα.
Βέβαια κάθε φυσική επιστήμη είναι ως προς τα αφετηριακά της σημεία απλοϊ­κή. Η φύση που πρέπει να ερευνηθεί είναι απλούστατα εδώ. Είναι αυτονόη­το ότι υπάρχουν πράγματα ακίνητα ή κινούμενα προσδιο­ριζόμενα στο χώρο από την χρονικότητά τους. Έτσι η επι­στήμη έχει ως στόχο να γνωρίσει αυτά τα πράγματα με τρόπο αντικειμε­νικό, λιτό και έγκυ­ρο, στη συνέχεια δε, να τα χρησιμοποιή­σει. Η πολυπλοκότη­τα την οποία μελετά έχει πάντα να κάνει με το άγνωστο που πρέπει απλά να μετατραπεί σε γνωστό. Πάντα το ζητούμενο είναι το μαθηματι­κό μοντέλο που ερμηνεύει το φαινόμε­νο. Ακόμα κι όταν το υποατομικό σωμα­τίδιο συμπεριφέρεται «περίεργα», επεμ­βαίνει η στατιστική και η πιθανοκρατική λογική το εγκλωβίζει και το ελέγχει.
Η επιστημονική ανακάλυψη του κόσμου έχει σαν προϋπόθεση την απόρριψη όλων των ιδιοτήτων στις οποίες δεν μπορεί να εφαρμοστεί το φυσικό μέτρο. Η επικίνδυνη αυτή προ­σέγγιση της πραγματικότητας η οποία οφείλεται στην απλοϊκότητα της σκέ­ψης της επιστημονικής κοινότητας καθώς και στα θέσφατα που επιβάλλει, πρέπει να ληφθούν πολύ σοβαρά υπ’ όψιν. Υπάρχουν πάρα πολλά παραδείγ­ματα στον αιώνα που πέρασε, όπου επιτεύγματα της επιστήμης που διαφη­μίστηκαν υπέρμετρα και επαγγέλλονταν θεαματικές βελτιώσεις, φάνηκαν στην πορεία όχι μόνο ότι οδηγούσαν σε αδιέξοδα αλλά είχαν και πολύ οδυ­νηρές συνέπειες. Η χρήση της πυρηνι­κής ενέργειας είναι ένα απ’ αυτά. Είναι πια γνωστό ότι η φθηνή ενέργεια είναι μύθος. Το οικονομικό ισοζύγιο των πυρηνικών αντιδραστήρων σε παγκό­σμια κλίμακα είναι αρνητικό, χωρίς μάλιστα να συνυπολογισθούν τα προ­βλήματα που δημιούργησαν. Έτσι η ανθρωπότητα έχασε τελικά, πολλαπλά από μία επιστημονική πρόταση που άλλα είχε υποσχεθεί.
Ήδη ζούμε την εποχή της επικοινω­νίας και της πληροφόρησης. Τα αποτε­λέσματά της θα κριθούν από την επό­μενη γενιά. Είναι ερώτημα όμως αν θα έχει η ανθρωπότητα τη δυνατότητα να κρίνει. Έχουμε πρόσβαση σε ελεγχόμενη πληροφόρηση ή ακόμα χειρότερα σε υπερπληροφόρηση που λειτουργεί σκοταδιστικά. Ο καταιγισμός πληροφο­ριών που είναι αδύνατον να αφομοιω­θούν και να χρησιμέψουν συνεπικου­ρούμενος από την κοινωνική αμνησία λειτουργεί τελικά σαν μηχανισμός από­κρυψης της πληροφορίας.
Από την άλλη πλευρά η επικοινωνία φέρνει ομογενοποίηση και η πολυσυζη­τημένη συνύπαρξη διαφορετικών πολι­τισμών και η διατήρηση πολιτιστικών διαφορών είναι απλά ένα παραμύθι.
Οι διαφορές στις κουλτούρες αναπτύ­χθηκαν, κακά τα ψέματα, λόγω των αποστάσεων και σχεδόν μηδενικής επι­κοινωνίας των ανθρώπων. Μέχρι τα μέσα του εικοστού αιώνα ο μόνος τρό­πος επαφής των απλών ανθρώπων με ήθη και έθιμα άλλων λαών ήταν ο πόλε­μος και το εμπόριο. Κοινές ρίζες εθί­μων υπήρχαν βέβαια (που όμως είχαν αναπτυχθεί διαφο­ρετικά) σε όλους τους λαούς ευρύ­τερων περιοχών και αποτελούν αντικείμενο έρευ­νας για τους ανθρωπολόγους και τους ιστορι­κούς.
Με την επικοινω­νία απομακρύνο­νται φαινόμενα ρατσισμού και φόβοι απέναντι στον άλλο που είναι διαφορετικός διότι παύει σιγά – σιγά να ’ναι διαφορετικός κι αυτό είναι το θετικό της υπόθεσης. Το αρνητικό είναι ότι όχι μόνο δε διατη­ρούνται τα έθιμα αλλά ούτε καν γεννιώνται καινούργια, κάτι που θα ήταν αναμενόμενο. Το είδος της επαφής που αναπτύξαμε φέρνει ταυτόχρονα και την απομόνωση, όχι πια σε μικρές κοι­νότητες, αλλά σε προσωπικό επίπεδο. Η επιστήμη που την αφήσαμε ανεξέλε­γκτη να γεννήσει μια τεχνολογία με αλόγιστη χρήση, μας έκλεισε σε επι­χρυσωμένα κλουβιά.
Προκαλεί θλίψη το γεγονός ότι ο πολιτισμός νοείται πλέον ως θέαμα κι όχι ως πρόταση ζωής ως θα όφειλε για να μην αναφερθούμε στις παρωδίες αναβίωσης εθίμων που τις περισσότε­ρες φορές θα ’ταν καλύτερο να τα αφήσουν να σβήσουν ήσυχα και να μείνουν μόνο σαν μελετήματα κάποιων ειδικών μέσα από λαογραφικές έρευνες. Το «άρτον και θεάματα» βρίσκει απόλυτη εφαρμογή στην High–Tec κοινωνία μας αφού το μεγαλύτερο μέρος του ελεύ­θερου χρόνου σπαταλιέται στην τηλεό­ραση και στα σούπερ–μάρκετ τροφί­μων.
Τέλος, αν προσμετρήσουμε από τη μία την ιλιγγιώδη ταχύτητα με την οποία εξελίσσεται η τεχνολογία και η οικονομία και το γεγονός ότι πλέον αποτελούν αυτοτελείς στόχους κι όχι εργαλεία ζωής, κι απ’ την άλλη τη γενικευμένη άποψη ότι ζούμε σ’ έναν κόσμο όπου η διαφθορά και η έλλειψη αξιών έχουν πάψει να ενοχλούν, το μόνο που μένει να δεχτούμε είναι ότι βλέπουμε μια παρακμιακή κοινωνία που έχει αναγάγει την παρακμή σε ιδεατό.

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "Ελευθερία" της Καλαμάτας το 2000