Το τηλεφωνημα

Εννέα παρά δέκα. Έχω ανοίξει τις πόρτες του γραφείου προς την βεράντα ώστε να μπει φρέσκος αέρας, η γραμματέας μου, η Όλγα δεν έχει έλθει ακόμα και απολαμβάνω το τεταρτακι πριν απ’ το μάθημα. Το τηλέφωνο τέτοια ώρα μόνο από κάποια μαμά, που θέλει να δηλώσει ότι το βλαστάρι της θα λείψει σήμερα, μπορεί να προέρχεται. 
- Τον κύριο Αργυρίου παρακαλώ. 
- Ο ίδιος.
- Κύριε Αργυρίου διάβασα την ανακοίνωση σας στην εφημερίδα, για το ταξίδι σ’ αυτό το κέντρο εκεί στην Ελβετία . Εκεί που σκοπεύετε να πάτε τους μαθητές. Εκεί που ανακάλυψαν – πρόκειται ν’ ανaκαλύψουν; - αυτό το πράγμα του Θεού ή κάπως έτσι. Να σας ρωτήσω κάτι ; Τι ακριβώς είναι αυτό το σωματίδιο; 
Ωχ! Η ερώτηση που πάντα φοβάται το ιερατείο . Η ερώτηση που μπορεί να απαντηθεί μόνο σε ειδικούς. Και που δεν πείθονται με τίποτα οι ‘απέξω’, ότι δεν υπάρχει τρόπος να καταλάβουν. Ότι είναι περίπου σαν να θέλουν να διαβάσουν Σαίξπηρ στο πρωτότυπο, χωρίς γνώση του αγγλικού αλφάβητου.
- Τι μας χρειάζεται όλο αυτό το πρόγραμμα; Σε τι θα μας εξυπηρετήσει αυτή η γνώση; Έχουν στήσει ένα κέντρο έρευνας για κάτι παντελώς άχρηστο. Κοστίζει δισεκατομμύρια για να μην πω τρισεκατομμύρια, την στιγμή που τα παιδάκια στην Αφρική πεθαίνουν από την πείνα και τις αρρώστιες. 
Ξανακοίταξα το ρολόι μου. Κοντεύει εννέα. Η ζέστη είναι ακόμα σε υποφερτά επίπεδα αλλά όχι για πολύ. Μα καλά στον ύπνο της μ’ έβλεπε; Άρπαξα την πάσα αποσιωπώντας το μέρος της ερώτησης που αναφερόταν στο επιστημονικό κομμάτι κι εστίασα στο εύκολο, δηλαδή στο οικονομικό. 
- Κυρία μου δεν είναι έτσι ακριβώς τα πράγματα. Ο προϋπολογισμός του CERN δεν είναι τρισεκατομμύρια. Και είναι ασήμαντος μπροστά στα εξοπλιστικά προγράμματα κάποιων χωρών συμπεριλαμβανομένης και της δικής μας. 
- Ναι δεν είναι τρισεκατομμύρια ίσως υπερέβαλα, αλλά παραμένει ένα μεγάλο ποσό που θα μπορούσε να διατεθεί σε άλλους τομείς, παραδείγματος χάριν στην έρευνα για τον καρκίνο. 
- Μα το ένα δεν εμποδίζει το άλλο. Απάντησα προσέχοντας την λανθάνουσα καλλιέργεια που ένδειξη της ήταν εκείνο το σωστά ειπωμένο « …χάριν» 
- Το επιβεβλημένο είναι να γίνονται και τα δυο. Ποιος σας είπε ότι δεν γίνονται έρευνες για τον καρκίνο και για άλλα αντίστοιχα προβλήματα; Πείτε μου όμως με ποιαν μιλαω; Η φωνή στην άλλη άκρη της γραμμής έχει αρχίσει να δημιουργεί εικόνα σαν ολόγραμμα μπροστά μου. Εβδομηντάρα, καλοστεκούμενη, αξιοπρεπής αστή, που ενημερώνεται απ’ τον ημερήσιο τύπο και ενδιαφέρεται για το καλό της ανθρωπότητας. Κάποια πρόσφατα προβλήματα υγείας συγγενικών της προσώπων έχουν αυξήσει την ευαισθησία της. 
- Κύριε Αργυρίου μπορεί να μην έχω σπουδάσει αλλά δεν είμαι αμόρφωτη. Φωτοπούλου λέγομαι. Βρέθηκα εδώ σε μια αίθουσα αναμονής και μια και είχα χρόνο σκέφτηκα να σας πάρω στο τηλέφωνο… Στις 9 το πρωί; Λίγο πριν μπω σε μια αίθουσα με μερικούς (και μερικές) 17ρηδες που καμία όρεξη δεν έχουν να ξυπνούν με την ανησυχία αν ο αρμονικός ταλαντωτής είναι απομονωμένο σύστημα ; Πρέπει να λύσω τα υπαρξιακά ερωτήματα μιας, απ’ ότι ακούγεται, υπερηλίκου κυρίας που βρήκε ευήκοον ους, θρονιάστηκε στο σαλονάκι του γιατρού της κι έχει όρεξη για ευπρόσωπη διαμάχη; 
- Κυρία μου η έρευνα στο CERN δεν είναι τόσο απλή ιστορία . Δεν πρόκειται μόνο για την ανεύρεση η μη, ενός καταραμένου φαντάσματος . Για να φτάσουν σ’ αυτό που έγινε ευρύτερα γνωστό, ασχολούνται χιλιάδες άνθρωποι κι έχει γίνει έρευνα σε πάρα πολλούς τομείς με σπουδαία αποτελέσματα. Όλη η δουλειά και οι ανακαλύψεις που γίνονται δεν έχουν εμπορικά κίνητρα. Είναι ελεύθερα προσβάσιμα σ’ όλους και προσφέρονται στην ανθρωπότητα δωρεάν . Το πρωτόκολλο www εκεί ανακαλύφθηκε και σήμερα έχει αλλάξει τον ρου της ιστορίας. Το έργο του CERN είναι η καθαρή επιστήμη, η διερεύνηση θεμελιωδών ερωτημάτων για τη Φύση Τι είναι η ύλη; Από πού προέρχεται; Πως σχηματίζει άστρα, πλανήτες και ανθρώπινα όντα. Δεν φοβήθηκα τον στομφώδη «ρου» διότι ήξερα ενδόμυχα ότι και θα καταλάβαινε τι της έλεγα (λόγω ηλικίας θα είχε άνεση με τα καθαρευουσιάνικα) αλλά πιθανόν να κέρδιζα και τις εντυπώσεις. Ταυτόχρονα πήρα το ρίσκο με αυτό για «τα ανθρώπινα όντα» για να ελέγξω τη θρησκοληπτική της προσέγγιση. 
- Ναι κύριε Αργυρίου όλα αυτά καλά τα λέτε σεις οι επιστήμονες αλλά ο απλός κόσμος έχει άλλες έννοιες και δεν μπορεί ν’ αποδεχτεί την σπάταλη για μια έρευνα που δεν οδηγεί πουθενά. Σας μιλώ ειλικρινά, το συζητούσα προχθές με πολύ σοβαρούς επιστήμονες, γνωστούς ιατρούς . Τα ονόματα τους δεν σκοπεύω να τα αναφέρω διότι δεν παίζουν κανένα ρόλο , αλλά δεν είναι οι πρώτοι τυχόντες. Κι αυτοί είχαν την ίδια άποψη. Ότι δηλαδή πρόκειται για σπατάλη χρημάτων σε μια άνευ χρησιμότητας έρευνα…. 
Είχε πάρει φόρα. Αυτά που σκόπευε να πει θα τα άκουγα. Αλλά είχε αρχίσει να μ’ αρέσει. Η Όλγα που εν τω μεταξύ έχει κατάφτασες αέρινη, πλημμυρίζοντας τον χώρο εκείνο το θαλασσινής έμπνευσης άρωμα της μου κάνει νοήματα. Ναι ήθελα καφέ απάντησα στη νοηματική και την ξαπόστειλα, ώστε να μην μου χαλάσει την αντέγκληση που είχε αρχίσει να έχει ενδιαφέρον. Οι γιατροί θάπρεπε να μην μιλούν, σκέφτηκα. Χρησιμοποιούν τις ακτίνες Röntgen και τους μαγνητικούς τομογράφους γιατί κάποιοι μανιακοί της έρευνας κάθισαν κι ασχολήθηκαν με την ιδιοπεριστροφή των πρωτονίων και κάτι άλλα τέτοια περίεργα. Διέκοψα λίγο απότομα τον ανερμάτιστο μονόλογο στον οποίο είχε επιδοθεί αποφασίζοντας να επιτεθώ με επιχειρήματα που θα μετέφεραν σε άλλο γήπεδο την μπάλα. 
- Κυρία Φωτοπούλου, μ’ αυτή την λογική η μελέτη των αρχαίων κλασσικών μας είναι άχρηστη . Ήξερα ότι αυτό θα πόναγε. 
- Λογοτεχνία διαβάζετε; Κακώς, δεν χρησιμεύει σε τίποτα. 
- Δεν είναι το ίδιο. Η λογοτεχνία δεν κοστίζει.    Τόλμησε να ψελλίσει αλλά δεν την άφησα να πάρει ανάσα. 
- Κι όλες οι πανεπιστημιακές έδρες μελέτης της λογοτεχνίας δεν έχουν κόστος; Γιατί να μην διαθέσουμε όλα αυτά τα χρήματα σε άλλα κανάλια που θα ανακουφίσουν την ανθρωπότητα; 
Δεν περίμενα βέβαια ότι θα πάρω απάντηση. Η ηλικία και η κοινωνική κατάσταση που υπέθετα ότι έχει, έβαζαν τα γράμματα και τις τέχνες πολύ ψηλά στην κλίμακα των ανθρώπινων αξιών. Οτιδήποτε εναντίον τους ήταν από απλή βρισιά έως αμαρτία. Η Όλγα είχε αφήσει τον καφέ μπροστά μου και αφού με κοίταξε με απορία, μ’ άφησε να συνεχίσω, αλλά είχα ήδη κερδίσει στα σημεία. 
- Κύριε Αργυρίου δεν με πείθετε. Ότι και να μου πείτε, δεν μου αρκεί  Πέρασε από την διαλεκτική αντιπαράθεση στην δογματική αντιμετώπιση . 
- Να σας αφήσω τώρα …
Ένα περίεργο συναίσθημα με κυρίευσε. Δεν ήθελα να 'χω κερδίσει τόσο εύκολα σ’ αυτή την αντιπαράθεση και δεν ήξερα αν είχα κερδίσει. 
- Κυρία Φωτοπούλου νομίζω ότι αυτό το θέμα θα είχε ενδιαφέρον να γίνει αντικείμενο μιας ευρύτερης συζήτησης . Ίσως θάπρεπε να κανονίσουμε μια διάλεξη η κάτι αντίστοιχο με κάποιους ειδικούς… 
- Ναι βεβαίως, καλημέρα σας κύριε Αργυρίου . Με άφησε όσο απότομα είχε ξεκινήσει τη συζήτηση. Άπλωσα το χέρι για τον καφέ και ξανακοίταξα το ρολόι στον τοίχο Μόλις εννέα και τρία λεπτά. Κι όμως πίστευα ότι είχε περάσει ώρα πολλή. Η αίσθηση του κενού δεν με εγκατέλειπε. Δεν μου άρεσε το γεγονός ότι την είχα αποστομώσει. Γύρισα στην Όλγα, που αφήνοντας το γραφείο της είχε θρονιαστεί απέναντι μου, προσπαθώντας να δικαιολογηθώ. 
- Έχουν αποτρελαθεί;  Στις 9 το πρωί να συζητήσουμε για την κοινωνική αξία του σωματιδίου Higgs.Τι άλλο μας μέλλεται;